تحلیل چگونگی ارتباط قرارداد و واقعیت؛ نقدی بر اندیشه واقع‏گرایی محض در باب مبنای اعتبار قرارداد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. nkhaleghipour@yahoo.com

2 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نجف آباد، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران، (نویسنده مسئول): Dr.mansouri63@gmail.com

چکیده

اعتباریات و واقعیت‏ها دو ماهیت متفاوتی هستند که بشر در طول حیات خود، خواسته یا ناخواسته با آنها در ارتباط است. واقعیت‏های تجربی و اجتماعی که موطن آنها عالم خارج است و امور اعتباری همچون قرارداد ساخته اراده انسانی است. از منظر اندیشمندان واقع‏گرا، امر اعتباری دارای مبنای واقعی است و با تغییر در واقعیت، اعتباریات هم دگرگون خواهد شد و اراده انسانی نقش ابزاری دارد. از این منظر، اعتبار تابع محض واقعیت است و تغییر و زوال واقعیت، زوال امر اعتباری را در پی خواهد داشت. مسئله این است که  تبعیت محض قرارداد از واقعیت چه آثاری را در عمل به همراه دارد و معایب و محاسن این دیدگاه چیست؟ واقع‏گرایی محض، استحکام قرارداد را متزلزل می‏سازد. نتیجه‏ای که اراده انسانی و نظام حقوقی قراردادها آن را برنمی‏تابد. بهتر است برای رهایی از این تزلزل به اثبات گرایی میانه متوسل شد. رویکردی که مبنای قرارداد را اراده انسانی دانسته و حیات و ممات قرارداد را وابسته به اراده انشایی می‏داند اما از نقش واقعیت نیز غافل نیست. البته واقعیت نقش تعدیل کنندگی دارد ولی قادر نیست عنان و افسار قرارداد را به دست گیرد و حیات و ممات قرارداد را مطلقا بدون خواست و اراده اطراف قرارداد تحت الشعاع قرار دهد. در این رویکرد قرارداد متاثر از واقعیت است نه اینکه مطلقا تابع محض واقعیت باشد.

کلیدواژه‌ها

تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری
دوره 18، شماره 3(پیاپی53)
مهر 1401
صفحه 123-135

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار