بایسته‏ های رسیدگی داوری به منظور حل و فصل عادلانه دعاویِ ناشی از سرمایه‏ گذاریِ خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. Ghomshallawyer@yahoo.com

2 دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول) ah_moradkhani@qom-iau.ac.ir

3 استادیار حقوق خصوصیدانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. mirdadashim@yahoo.com

چکیده

با توجّه به نقش بی بدیل سرمایه‏گذاریِ خارجی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشورها در دهه های اخیر، اهمیت وجود یک نظام حقوقیِ کارآمد به منظور حمایت از آن، بیش از پیش آشکار می‏گردد. با توجّه به احتمال وجود جانبداری در محاکم ملّی به منظور حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاریِ خارجی، در بیشتر معاهدات و قراردادهای سرمایه‏گذاری، تمایل به ساز و کار داوری به صورت قابل توجّهی به چشم می خورد. مطالعه توصیفی - تحلیلی رسیدگی داوری در موضوع فوق الاشاره نشان می‏دهد که داوری به تنهایی، کافی برای حل و فصل کارآمد و منصفانه دعاوی ناشی از سرمایه‏گذاریِ خارجی نیست و نیازمند بایسته‏های ماهوی و شکلی است. رعایت حداقل استاندارد (در رفتار با بیگانگان) و رعایت اصل تناسب از مهم ترین بایسته‏های ماهوی است و پرهیز از رسیدگی موازی و جلوگیری از طرح دعاویِ واهی را نیز می‏توان از مهم‏ترین بایسته های شکلی برشمرد که رعایت آنها از جانب نهادها و دیوان های داوری رسیدگی کننده در سطوح مختلف داخلی و بین‏المللی، سهم بسزایی در منصفانه بودن رسیدگی داوری و در نتیجه کارآمدی نظام حقوقی به منظور حمایت از سرمایه‏گذاریِ خارجی خواهد داشت. به نظر می‏رسد علیرغم تمایل روزافزون به ساز و کار داوری در معاهدات و قراردادهای سرمایه گذاری خارجی، اجماع چشمگیری در ارتباط با الزامات آن در سطح منطقه‏ای و بین‏المللی شکل نگرفته است.

کلیدواژه‌ها